କନ୍ଦମୂଳ ଚାଷ

କନ୍ଦମୂଳ ବିଶେଷ ଭାବେ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ମଣ୍ଡଳୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଚାଷ କରାଯାଇଥାଏ । ଆଫ୍ରିକା, ଭାରତ, ଚୀନ, ଜାପାନ ତଥା ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଏହା ଚାଷ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହାକୁ ତରକାରି କରି ଖିଆଯାଏ । ଏଥିରୁ ଷ୍ଟାର୍ଚ ଏବଂ ମଦ ମଧ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ଏହା ଆମେରିକାରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଛି ବୋଲି ଜଣାଯାଏ । ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ୫୦,୦୦୦ ହେକ୍ଟର ଜମିରେ କନ୍ଦମୂଳ ଚାଷ କରାଯାଇଥାଏ । କନ୍ଦମୂଳରେ ଶତକଡ଼ା ୧୬ ଭାଗ ଷ୍ଟାର୍ଚ ଓ ୪ ଭାଗ ଶର୍କରା ରହିଛି । ଏହାଛଡ଼ା ଯଥେଷ୍ଟ ପରିମାଣର ଖଣିଜଲବଣ ଓ ପୁଷ୍ଟିସାର ମଧ୍ୟ ରହିଥାଏ ।
କନ୍ଦମୂଳର ଅନେକ ଉନ୍ନତ କିସମ ବାହାରିଲାଣି । ସେସବୁ ମଧ୍ୟରୁ ପୁଷା ସଫେଦ, ପୁଷା ସୁନ୍‌ହେରୀ, ପୁଷାଲାଲ, ଏଚ୍‌-୪୧, ଏସ୍‌ପି-୯, କିଶାନ ଆଦି କିସମ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଚାଷ କରାଯାଇପାରିବ । ବାଲିଆ ଦୋରସା ମାଟିରେ କନ୍ଦୂମଳ ଭଲ ହୋଇଥାଏ । ମାଟି ହାଲୁକା ହୋଇଥିଲେ ଚେର ବଢ଼ିବା ସୁବିଧାଜନକ ହୁଏ । ମାଟିର ଉତ୍ତାପ ୨୦-୩୦ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲ୍‌ସିଅସ୍ ମଧ୍ୟରେ ରହିବା ଭଲ । ମାଟିର ଅମ୍ଳତା ୫.୮ରୁ ୬.୭ ମଧ୍ୟରେ ରହିବା ଉଚିତ । ଉଷ୍ଣ ଜଳବାୟୁରେ କନ୍ଦମୂଳ ଭଲ ହୁଏ । ତେବେ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଏହାକୁ ଦୁଇଥର ଲଗାଯାଇପାରେ । ଜୁନ୍ ଏବଂ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସ କନ୍ଦମୂଳ ଲଗାଇବାର ଉପଯୁକ୍ତ ସମୟ ।
ଲତା ବା ଡାଳଦ୍ୱାରା କନ୍ଦମୂଳର ବଂଶବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଥାଏ । କନ୍ଦମୂଳ ଅମଳ ପରେ ଏହାର ଲତାକୁ ମାଟିରେ ପୋତି ରଖାଯାଏ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ଫସଲର ବିହନ ଭାବେ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଧାଡ଼ିକୁ ଧାଡ଼ି ୬୦ ସେଣ୍ଟିମିଟର ଓ ଗଛକୁ ଗଛ ୨୫ ସେଣ୍ଟିମିଟର ଦୂରତାରେ କନ୍ଦମୂଳ ଲଗ।।ଏ । ଏହି ହିସାବରେ ଏକ ଏକର ଜମିରେ ପ୍ରାୟ ୨୭୦୦୦ ଗଛ ରହିଥାଏ । ବର୍ଷାଦିନେ ୩୦ ସେଣ୍ଟିମିଟର ଉଚ୍ଚତାରେ ହୁଡ଼ା କରି ଲଗାିଲେ ସୁବିଧାରେ ଜଳ ନିଷ୍କାସନ ହୋଇଥାଏ ।
ଶେଷ ଓଡ଼ ଚାଷ ବେଳେ ଏକର ପିଛା ୩-୪ ଟନ୍ ସଢ଼ା ଗୋବର ଖତ ଜମିରେ ପ୍ର୍ରୟୋଗ କରିବା ଉଚିତ । ଲଗାଇଲା ବେଳେ ଏକର ପିଛା ୧୦ କିଲୋଗ୍ରାମ ଯବକ୍ଷାର, ୨୦ କିଲୋଗ୍ରାମ ଫସଫରସ ଓ ୩୦ କିଲୋଗ୍ରାମ ପଟାସ ସାର ପ୍ରୟୋଗ କରିବା ଉଚିତ । ଏହି ସାର ପାଇବା ପାଇଁ ଏକର ପ୍ରତି ୪୪ କି.ଗ୍ରା. ଡିଏପି, ୫୦ କି.ଗ୍ରା. ମ୍ୟୁରେଟ୍ ଅଫ୍ ପଟାସ ଏବଂ ୫ କି.ଗ୍ରା. ୟୁରିଆ ମିଶାଇ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ହେବ । ଏହା ବଦଳରେ ଏକର ପ୍ରତି ୬୭ କି.ଗ୍ରା. ଶ୍ୟାମଳା, ୬୩ କି.ଗ୍ରା. ସିଙ୍ଗଲ ସୁପର ଫସଫେଟ୍ ଓ ୩୩ କି.ଗ୍ରା. ମ୍ୟୁରେଟ୍ ଅଫ୍ ପଟାସ ଦରକାର ହେବ । ଏହା ବଦଳରେ ଏକର ପ୍ରତି ୭୭ କି.ଗ୍ରା. ଏନ୍‌.ପି.କେ. (୧୦-୨୬-୨୬), ୧୨ କି.ଗ୍ରା. ଆମେରିଅମ୍ ସଲଫେଟ୍ ବା ୫ କି.ଗ୍ରା. ୟୁରିଆ ଓ ୧୭ କି.ଗ୍ରା. ମ୍ୟୁରେଟ୍ ଅଫ୍ ପଟାସ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଏହା ବଦଳରେ ଏକର ପ୍ରତି ୫୦ କି.ଗ୍ରା. ମ୍ୟୁରେଟ୍ ଅଫ ପଟାସ, ୬୩ କି.ଗ୍ରା. ସିଙ୍ଗଲ ସୁପର ଫସଫେଟ୍ ସହିତ ୩୬ କି.ଗ୍ରା. ଗ୍ରୋମୋର (୨୮-୨୮-୦) କିମ୍ବା ୫୦ କି.ଗ୍ରା ସୁଫଳା (୨୦-୨୦-୦) ମିଶାଇ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଏହା ବଦଳରେ ୧୨୫ କି.ଗ୍ରା. ସିଙ୍ଗଲ ସୁପର ଫସଫେଟ୍ ଓ ୫୦ କି.ଗ୍ରା. ମ୍ୟୁରେଟ୍ ଅଫ୍ ପଟାସ ସହିତ ୫୦ କି.ଗ୍ରା. ଆମୋନିଅମ ସଲଫେଟ ବା ୪୦ କି.ଗ୍ରା. କାଲସିଅମ ଆମେରିଅମ ନାଇଟେଟ୍ ବା ୨୨ କି.ଗ୍ରା. ୟୁରିଆ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ।
ଲଗାଇବାର ଏକ ମାସ ପରେେ ଜମିକୁ କୋଡ଼ାଖୁସା କରି ଘାସ ବାଛି ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ । ଏକର ପ୍ରତି ୧୦ କି.ଗ୍ରା. ଯବକ୍ଷାର ବା ୨୨ କି.ଗ୍ରା. ୟୁରିଆ ସାର ପ୍ରୟୋଗ କରି ହୁଡ଼ା ଟେକିବା ଉଚିତ । ଏହାର ଏକ ମାସ ପରେ ଆଉ ଥରେ ମାଟିକୁ ଖୁସାଇ ଘାସ ବାଛିଦେଲେ ଗଛ ଭଲ ବଢ଼ିଥାଏ । ଶୀତଦିନିଆ ଫସଲ ପାଇଁ ମାଟିର ଆବଶ୍ୟକତା ଚାହିଁ ପାଣି ମଡ଼ାଯିବା ଉଚିତ । ଲଗାଇବାର ୪ ଦିନ ପରେ ପାଣି ମଡ଼ାଇଦେଲେ ଗଛ ବଞ୍ôଚବା ସୁବିଧାଜନକ ହୋଇଥାଏ । ଏହାପରେ ୧୦-୧୨ ଦିନ ଅନ୍ତରରେ ପାଣି ମଡ଼ାଇବା ଆବଶ୍ୟକ । ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ନିପାଣିଆ ଜମିରେ କନ୍ଦମୂଳ ଚାଷ କରାଯାଇଥାଏ । ବର୍ଷାଦିନେ ଫସଲରେ ପାଣି ମଡ଼ାଇବାକୁ ପଡ଼େନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ଅନେକ ଦିନ ଧରି ବର୍ଷା ନ ହେଲେ ଜଳସେଚନ ଦରକାର ହୋଇଥାଏ ।
କନ୍ଦମୂଳ ଫସଲରେ ପତ୍ରଖିଆ ପୋକ ଏବଂ ଘୁଣିପୋକ ଲାଗିବାର ଦେଖାଯାଏ । ଏମାନଙ୍କୁ ଦମନ କରିବା ପାଇଁ ଏକର ପିଛା ୪୦୦ ମିଲିଲିଟର ଡାଇମିଥଏଟ୍ ଔଷଧକୁ ୨୦୦ ଲିଟର ପାଣି ସହ ମିଶାଇ ସ୍ପ୍ରେ କରିବା ଦରକାର ।
ପତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ସାମାନ୍ୟ ହଳଦିଆ ପଡ଼ି ଆସିଲେ କନ୍ଦମୂଳ ଅମଳ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ହୁଏ । ଲଗାଇବାର ପ୍ରାୟ ୪ ମାସ ପରେ କନ୍ଦମୂଳ ଅମଳ କରାଯାଇଥାଏ । ଏକ ଏକର ଜମିରୁ ପ୍ରାୟ ୮୦ କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ କନ୍ଦମୂଳ ଅମଳ ହୋଇଥାଏ ।