ଝଣ୍ଡା ବିଷୟରେ ଏଇ କଥା ଜାଣନ୍ତି କି ?

ଭାରତୀୟ ପତାକାର ଜୀବନ ଯାତ୍ରା ୧୯୦୬ରୁ ୧୯୪୭ । ୭ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୦୬ ମସିହା, ବଙ୍ଗ ବିଭାଜନ ବିରୋଧରେ ବୟକଟ ଦିବସ ପାଳନ ପାଇଁ ପରାସି ବଗାନ ଚୌକ ଯାହା ଗ୍ରୀନ ପାର୍କ ନାଁରେ ଜଣାଶୁଣା ସେଠାରେ ହଜାର ହଜାର ଲୋକ ଏକାଠି ହୋଇ ବିରୋଧ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଥାନ୍ତି। ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ସୁରେନ୍ଦ୍ର ନାଥ ବାନାର୍ଜୀ ଗୋଟିଏ ଝଣ୍ଡା ଉଡ଼ାଇଥିଲେ ଯାହାକୁ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ନ୍ୟାସନାଲ ଫ୍ଲାଗ କୁହାଯାଏ। ଏହାପରେ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ପତାକାର ଡିଜାଇନ ବଦଳିଛି । ପରେ 1907 ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ 22 ତାରିଖରେ ମ୍ୟାଡ଼ାମ କାମା ଏବଂ ତାଙ୍କ ସାଥି ଜର୍ମାନୀରେ ଭାରତର ଝଣ୍ଡା ଉଡାଇଥିଲେ ଯାହାକୁ ବର୍ଲିଂ କମିଟି ଫ୍ଲାଗ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ସେହି ପତାକାରେ ମଧ୍ୟ ତିନୋଟି ରଙ୍ଗ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥିଲା । ସ୍ୱୟତ୍ତ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିଲେ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ । ଏହାର ଅର୍ଥ ଇଂରେଜ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଅଧୀନରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ର । ଆଉ ସେତେବେଳେ ସେହି ପତାକାଳୁ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ପତାକା ମାନା ଯାଇଥିଲା । ଉପରେ ନାରଙ୍ଗୀ ମଝିରେ ହଳଦୀ ଏବଂ ତଳେ ସବୁଜ ରଙ୍ଗ ହୋଇଥିଲା ।

1916 ମସିହାରେ ବାଲ ଗଙ୍ଗାଧର ତିଲକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଗଠିତ ସଂଗଠନ ହମବ୍ରୁଲ ଏକ ପତାକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ଆଗରେ ସ୍ୱୟତ୍ତ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିଲେ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ । ଏହାର ଅର୍ଥ ଇଂରେଜ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଅଧୀନରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ର । ଆଉ ସେତେବେଳେ ସେହି ପତାକାଳୁ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ପତାକା ମାନା ଯାଇଥିଲା । ଯେଉଁ ପତାକାର ସଭା ଉପରେ ଇଂରେଜଙ୍କ ଝଣ୍ଡା ମଧ୍ୟ ରହିଥିଲା । ପରେ 1921ରେ ମାଡ୍ରାସ ପ୍ରଫେସର ପିଙ୍ଗାଲି ଭେଙ୍କୟା ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଝଣ୍ଡା ପାଇଁ ଏକ ଡିଜାଇନ ଦେଖାଇଥିଲେ । ସେଥିରେ ହିନ୍ଦୁଙ୍କ ପାଇଁ ଲାଲ ଏବଂ ମୁସଲମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସବୁଜ ରଙ୍ଗ ରହିଥିଲା । 1916 ମସିହାରୁ ଝଣ୍ଡା ଡିଜାଇନକୁ ନେଇ ପିଙ୍ଗାଲି ଏକ ବହି ମଧ୍ୟ ଲେଖିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପ୍ରୟାସ ଥିଲା ଭାରତର ଝଣ୍ଡା କିଛି ଏଭଳି ହେବ ଦରକାର ଯେଉଁଥିରେ ସବୁ ଧର୍ମର ଲୋକଙ୍କୁ ଯୋଡି ହେବ ।

ତେବେ ଯେତେବେଳେ ଗାନ୍ଧୀ ସେହି ପତାକା ଦେଖିଲେ ସେଥିରେ ଧଳା ରଙ୍ଗ ଯୋଡିବାକୁ କହିଥିଲେ ଆଉ ସେହି ପତାକା କିଛି ଏମିତି ଦେଖାଯାଉଥିଲା । 1931 ମସିହାରେ ପୁଣିଥରେ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ପତାକା ଡିଜାଇନ ପତିବର୍ତ୍ତନ ହେଲା ଆଉ ସେହି ପତାକାରେ ତିନୋଟି ରଙ୍ଗ ରହିଥିଲା । ଉପରେ କେଶରୀ ରଙ୍ଗ ମଝିରେ ଧଳା ଓ ତଳେ ସବୁଜ ରଙ୍ଗ ।

ପରେ 1947ରେ ଡ଼ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦଙ୍କ ଅଧକ୍ଷତାରେ ଏକ କମିଟି ଗଠନ ହୋଇଥିଲା । ଏହି କମିଟିକୁ ଭାରତର ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ପତାକା ଚୟନ କରିବାର ଥିଲା । କମିଟି ଭାରତୀୟ ନେସନାଲ କଂଗ୍ରେସର ଝଣ୍ଡାରେ କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ତାକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ପାତକା ଭାବେ ଆପଣାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଲା । 1931 ମସିହାର ପାତାକାରେ ଅରଖ ଥିଲା ସେହି ସ୍ଥାନରେ ଅଶୋକ ଚକ୍ର ସ୍ଥାନିତ ହେଲା । ଆଉ ଏହି ସେହି ତୀରଙ୍ଗା ଏବେ ଭାରତର ଜାତୀୟ ପତାକା । ଯାହାକୁ ଡିଜାଇନ କରିଥିଲେ ମାଡ୍ରାସ ପ୍ରେସିଡେଣ୍ଟ କଲେଜର ପ୍ରଫେସର ପିଙ୍ଗାଲି ଭେଙ୍କୟା ।