ବୁଟ ଚାଷକରି ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତୁ

ଆମ ଦେଶରେ ଚାଷ କରାଯାଉଥିବା ଡାଲିଜାତୀୟ ଫସଲମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବୁଟ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛି । ବୁଟ ଚାଷ ପ୍ରଥମେ ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ଏସିଆରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ବୋଲି ଅନୁମାନ କରାଯାଏ । ଆଫଗାନିସ୍ଥାନରେ ଏହା ଜନ୍ମ ହୋଇଛି ବୋଲି କେତେକ କହନ୍ତି । ଆମ ଦେଶରେ ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ବୁଟ ଚାଷ ହୋଇ ଆସୁଛି । ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ୪୫ ହଜାର ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ବୁଟ ଚାଷ ହୋଇଥାଏ ।
କଞ୍ଚା ଥିବା ବେଳେ ବୁଟ ମଞ୍ଜିକୁ ଲୋକମାନେ ସିଧାସଳଖ ଖାଆନ୍ତି । ବୁଟ ମଞ୍ଜିକୁ ଭାଜି କରି ଖାଇବାକୁ ଅନେକ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି । ଭଲ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ବୁଟ ମଞ୍ଜିକୁ ବତୁରାଇ ଲୋକମାନେ ଖାଆନ୍ତି । ବୁଟ ଗୁଣ୍ଡରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ବେସନରେ ଅନେକ ଦ୍ରବ୍ୟ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ । ବୁଟରେ ଯଥେଷ୍ଟ ପରିମାଣର ପୁଷ୍ଟିସାର ଥାଏ । ଗୋଟା ବୁଟ ଓ ବୁଟ ଡାଲିରେ ଥିବା ଖାଦ୍ୟ ଉପାଦାନ ଏଠାରେ ଦିଆଗଲା ।
ଖାଦ୍ୟ ଉପାଦାନ (%) ଗୋଟାବୁଟ ବୁଟ ଡାଲି
ଶ୍ୱେତସାର ୬୦.୯ ୫୯.୮
ପୁଷ୍ଟିସାର ୧୭.୧ ୨୦.୮
ସ୍ନେହସାର ୫.୩ ୫.୬
ଖଣିଜ ଲବଣ ୩.୦ ୨.୭
ତନ୍ତୁ ୩.୯ ୧.୨
ମଟାଳ ଦୋରସା ଜମିରେ ବୁଟ ଭଲ ହୋଇଥାଏ । ମାଟିର ଅମ୍ଳ ପରିମାପକ ମୂଲ୍ୟ ୮.୫ରୁ ଅଧିକ ହେଲେ ଏହି ଗଛ ଭଲ ବଢ଼େ ନାହିଁ । ସାଧାରଣତଃ ଅଳ୍ପ ଉତ୍ତାପରେ ବୁଟ ଗଛ ଭଲ ହୋଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ କୁହୁଡ଼ି ହେଲେ ଏହା କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୁଏ । ପାଣି ଜମି ରହୁଥିବା ସ୍ଥାନରେ ଏହି ଫସଲ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ । ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଏହା ଶୀତଦିନେ ଚାଷ କରାଯାଇଥାଏ ।
ବୁଟର ଉନ୍ନତ କିସମମାନ ହେଲା – ରାଧେ, ଆନେଗିରି-୧, ଜେଜି-୬୨, ଜେଜି-୧୧, ଏଚ୍‌-୨୦୮, ସି-୨୩୫, ଜିଏନ୍‌ଜି-୧୪୬, ସିଓ-୩, କେ-୪, ବିଜି-୨୦୩, ଏଲ୍‌-୫୫୫୦ ଇତ୍ୟାଦି । ଏକ ଏକର ଜମିରେ ବୁଣିବା ପାଇଁ ୨୦ରୁ ୨୫ କିଲୋଗ୍ରାମ ବିହନ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ । ବୁଣିବା ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରତି କିଲୋଗ୍ରାମ ବିହନ ସହିତ ୩ ଗ୍ରାମ ଥିରାହମ ବା ଦେଢ଼ଗ୍ରାମ ବାଭିଷ୍ଟିନ୍ ମିଶାଇ ବିଶୋଧନ କରିଦେବା ଉଚିତ । ବିହନ ସହିତ ଜୀବାଣୁ କଲଚର ଗୋଳାଇ ବୁଣିଲେ ଗଛରୁ ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଯବକ୍ଷାର ମିଳିଥାଏ ।
ଗଭୀର ଚାଷ କଲେ ଏହି ଗଛର ଚେର ମାଟି ଭିତରକୁ ଯିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥାଏ । ଫଳରେ ଗଛ ଭଲ ବଢ଼ିଥାଏ । ଶେଷ ଓଡ଼ ଚାଷ ବେଳେ ଏକର ପିଛା ୨୦-୨୫ କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ ସଢ଼ା ଗୋବର ଖତ ବା କମ୍ପୋଷ୍ଟ ପ୍ରୟୋଗ କରିବା ଉଚିତ । ଧାଡ଼ିକୁ ଧାଡ଼ି ୩୦ ସେଣ୍ଟିମିଟର ଓ ଗଛକୁ ଗଛ ୧୦ ସେଣ୍ଟିମିଟରହ ଦୂରତାରେ ବିହନ ବୁଣାଯାଇଥାଏ । ଏହା ହେଲେ ଏକର ପିଛା ପ୍ରାୟ ୧ ଲକ୍ଷ ୩୩ ହଜାର ଗଛ ରହିପାରିବ । କେତେକ ଲୋକ ବୁଟକୁ ଛଟା ବୁଣା କରନ୍ତି । କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ଧାନ କାଟିବା ପୂର୍ବରୁ ବୁଟ ମଞ୍ଜିକୁ କିଆରିରେ ଛାଟି ଦିଆଯାଏ ।
ଏକ କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ ବୁଟ ଅମଳ ହେବାପାଇଁ ପ୍ରାୟ ୪.୬୩ କି.ଗ୍ରା. ଯବକ୍ଷାର, ୦.୮୪ କି.ଗ୍ରା. ଫସଫରସ୍ ଓ ୪.୯୬ କି.ଗ୍ରା. ପଟାସ ସାର ଦରକାର ହୋଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଚେରରେ ଥିବା ଭାତୁଡ଼ି ଦ୍ୱାରା ବାୟୁମଣ୍ଡଳରୁ ଯବକ୍ଷାର ସାର ଗଛକୁ ମିଳିଥାଏ । ବିହନ ବୁଣିବା ବେଳେ ଏକର ପ୍ରତି ୮ କି.ଗ୍ରା. ଯବକ୍ଷାର, ୧୬ କି.ଗ୍ରା. ଫସଫରସ୍ ଓ ୮ କି.ଗ୍ରା. ପଟାସ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ହେବ । ଏଥିପାଇଁ ଏକର ପ୍ରତି ୩୫ କି.ଗ୍ରା. ଡିଏପି, ୧୩ କି.ଗ୍ରା. ମ୍ୟୁରେଟ୍ ଅଫ୍ ପଟାସ ଓ ୪ କି.ଗ୍ରା. ୟୁରିଆ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ହେବ । ଏହା ବଦଳରେ ଏକର ପିଛା ୧୭ କି.ଗ୍ରା. ୟୁରିଆ, ୧୩ କି.ଗ୍ରା. ମ୍ୟୁରେଟ୍ ଅଫ୍ ପଟାସ ଓ ୧୦୦ କି.ଗ୍ରା. ସିଙ୍ଗଲ ସୁପର ଫସଫେସ୍ ଆବଶ୍ୟକ ହେବ । ଏହା ବଦଳରେ ଏକର ପିଛା ୨୯ କି.ଗ୍ରା. ଗ୍ରୋମୋର (୨୮-୨୮-୦), ୧୩ କି.ଗ୍ରା. ମ୍ୟୁରେଟ୍ ଅଫ୍ ପଟାସ ଓ ୫୦ କି.ଗ୍ରା. ସିଙ୍ଗଲ ସୁପର ଫସଫେଟ୍ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ବଜାରରେ ମିଳୁଥିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାର ମଧ୍ୟ ହିସାବ କରି ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇପାରେ ।
ଘାସର ପ୍ରଭାବ ଯୋଗୁଁ ବୁଟ ଅମଳ ଶତକଡ଼ା ୧୫ରୁ ୬୦ ଭାଗ କମିଯାଇଥାଏ । ତେଣୁ ଗଛ ହେବାର ତିନି ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ କିଆରିରୁ ଘାସ ବାଛି ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ । ରାସାୟନିକ ଉପାୟରେ ଘାସ ଦମନ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ ବିହନ ବୁଣିବା ପରଦିନ ,କର ପ୍ରତି ୧୦୦୦ ମିଲି ଷ୍ଟମ୍ପ ବା ଡୁଆଲ ଔଷଧକୁ ୪୦୦ ଲିଟର ପାଣି ସହ ମିଶାଇ ମାଟି ଉପରେ ସ୍ପ୍ରେ କରାଯାଇପାରିବ ।
ବୁଟ ଫସଲରେ ଛୁଇଁ ବିନ୍ଧା ପୋକ ଓ କର୍ତ୍ତକ କୀଟ ବିଶେଷ ସମସ୍ୟା କରିଥାନ୍ତି । ଛୁଇଁ ବିନ୍ଧା ପୋକ ଛୁଇଁକୁ କଣା କରି ମଞ୍ଜିକୁ ଖଶଇ ଦିଅନ୍ତି । ଫଳରେ ଅମଳ କମିଯାଏ । ସେହିପରି କର୍ତ୍ତକ କୀଟ ଗଛର ଡାଳକୁ କାଟି ଖାଇଦିଅନ୍ତି । ଏମାନେ ରାତିରେ ବିଶେଷ କ୍ଷତି କରନ୍ତି । ଏହି ଦୁଇ ପ୍ରକାରର କୀଟ ଦମନ କରିବା ପାଇଁ ଏକର ପ୍ରତି ୪୦୦ ମିଲି କୁଇନାଲଫସ୍ ବା କ୍ଲୋରୋପାଇରିଫସ ଔଷଧକୁ ୨୦୦ ଲିଟର ପାଣି ସହ ମିଶାଇ ସ୍ପ୍ରେ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ।
ବୁଟ ଫସଲରେ ଝାଉଁଳା ରୋଗ ଦେଖାଯାଏ । ଗଛ ୩-୫ ସପ୍ତାହ ହେବା ବେଳକୁ ହଠାତ୍ ଝାଉଁଳି ପଡ଼େ । ଆକ୍ରାନ୍ତ ଗଛର କାଣ୍ଡ ବା ଚେର ପଚି ନ ଥାଏ । ବଡ଼ ଗଛରେ ଏହି ରୋଗ ହେଲେ ପ୍ରଥମେ ଉପର ଅଂଶର ପତ୍ର ବା ଶାଖା ଝାଉଁଳିବା ଆରମ୍ଭ କରେ । ପଯେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଗଛଟି ଝାଉଁଳିଯାଏ । କେତେକ ସ୍ଥଳରେ ଗଛର କେତୋଟି ଡାଳ ଶୁଖିଯାଏ । ଏହାକୁ ଦମନ କରିବା ପାଇଁ ଏକର ପ୍ରତି ୨୦୦ ଗ୍ରାମ ବାଭିଷ୍ଟିନ୍ ବା ଧନୁଷ୍ଟିନ୍ ବା ଟପ୍‌ସିନ୍‌-ଏମ୍‌କୁ ୨୦୦ ଲିଟର ପାଣି ସହ ମିଶାଇ ସ୍ପ୍ରେ କରାଯାଇପାରିବ । ଏହି ଫସଲରେ ଗଳିପଟି ସଢ଼ା ରୋଗ ଦେଖାଯାଏ । ଏଥିଯୋଗୁଁ ଚାରା ଗଛଗୁଡ଼ିକ ଝାଉଁଳି ମରିଯାଏ । ମାଟିରେ ଅଧିକ ଜଳୀୟ ଅଂଶ ଥିଲେ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ । ରୋଗଣା ଗଛର ତଳ ଅଂଶ ପଚିଯାଏ । ଏହି ରୋଗ ଦାଉରୁ ରକ୍ଷଶ ପାଇବା ପାଇଁ ଏକର ପ୍ରତି ୨୦୦ ଗ୍ରାମ ବାଭିଷ୍ଟିନ୍ ବା ଜେକେଷ୍ଟିନ୍ ବା ଧନୁଷ୍ଟିନ୍ ବା ଟପସିନ୍‌-ଏମ୍‌କୁ ୨୦୦ ଲିଟର ପାଣି ସହ ମିଶାଇ ସ୍ପ୍ରେ କରିବାକୁ ହେବ ।
ଛୁଇଁଗୁଡ଼ିକ ପାକଳ ହୋଇ ଶୁଖିଗଲେ ଅମଳ କରାଯାଏ । ଏକ ଏକର ଜମିରୁ ପ୍ରାୟ ୬-୮ କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ ଶୁଖିଲା ମଞ୍ଜି ମିଳିଥାଏ । କିନ୍ତୁ କାବୁଲି ଜାତୀୟ ବୁଟରୁ ଏଥିରୁ ଅଧିକ ଅମଳ ମିଳେ ।