ବେଲ ଚାଷ ର ଉପକାରିତା

ବେଲ ଏକ ଅତି ପବିତ୍ର ଗଛ । ଶିବ ପୂଜା ବେଳେ ବେଲପତ୍ର ଦରକାର ହୋଇଥାଏ । ବହୁ ପୁରାତନ ଯୁଗରୁ ଆମ ଦେଶରେ ବେଲ ଗଛ ରହିଆସିଛି । ବେଲପତ୍ରର ଔଷଧୀୟ ଗୁଣ ରହିଛି । ପାଚିଲା ବେଲ ଖାଇଲେ ପେଟ ରୋଗ ଫଳ ହୋଇଥାଏ । ବେଲରେ ଶତକଡ଼ା ୬୪.୨ ଭାଗ ଜଳୀୟ ଅଂଶ, ୩୦.୬ ଭାଗ ଶ୍ୱେତସାର, ୧.୩ ଭାଗ ପୁଷ୍ଟିସାର, ୦.୨ ଭାଗ ସ୍ନେହସାର, ୧.୫ ଭାଗ ଖଣିଜଲବଣ ଓ ୨.୨ ଭାଗ ତନ୍ତୁଜାତୀୟ ପଦାର୍ଥ ରହିଥିବାର ଜଣାଯାଇଛି ।
ବେଲ ଗଛର ଜନ୍ମ ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ହୋଇଥିବା କଥା ଜଣାଯାଏ । ଏହାକୁ ବେଙ୍ଗଲର ରାଣୀ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଭାରତର ପ୍ରାୟ ସବୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ଗଛ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ, ଓଡ଼ିଶା, ବିହାର, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଓ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଏହି ଗଛ ବିଶେଷ ଭାବ ଦେଖାଯାଇଥାଏ ।
ପ୍ରାୟ ସବୁ ପ୍ରକାରର ମାଟିରେ ବେଲ ଗଛ ବଞ୍ôଚପାରିବ । ତେବେ ନିଗିଡ଼ା, ବାଲିଆ ଦୋରସା ମାଟିରେ ଏହା ଭଲ ବଢ଼ିଥାଏ । ମାଟିର ଅମ୍ଳ ପରିମାପକ ମୂଲ୍ୟ ୫ରୁ ୧୦ ମଧ୍ୟରେ ରହିଲେଶ ମଧ୍ୟ ଏହି ଗଛ ଚାଷ କରାଯାଇପାରିବ । ସମୁଦ୍ର ପତ୍ତନଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ୧୨୦୦ ମିଟର ଉଚ୍ଚତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ଗଛ ଲଗାଯାଇ ପାରିବ । ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ଉତ୍ତାପ ୭ରୁ ୪୬ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିଅସ୍ ମଧ୍ୟରେ ରହିଲେ ଏହି ଗଛ ଚାଷ କରାଯାଇପାରେ ।
ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳର ନାମ ଅନୁସାରେ ବେଲ କିସମ ଚିହ୍ନା ଯାଇଥାଏ । ସେସବୁ ହେଲା – ସେୱାନ ଲାର୍ଜ, ଗୋଣ୍ଡା ନଂ. -୧, ଚକୈୟା, କାଗଜି ଇଟାୱା, ବାଘେଲ, ଲାମ୍ବା, କାଗଜି ଗୋଣ୍ଡା, ମିର୍ଜାପୁରୀ, ଦେଓ ରିଆ ଲାର୍ଜ ଇତ୍ୟାଦି । ମଞ୍ଜିରୁ ବେଲ ଗଛ କରାଯାଇଥାଏ । ଆଜିକାଲି ଡାଳକଲମୀ, ଲେୟରିଂ ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପାୟରେ ବଂଶବିସ୍ତାର କରାଯାଉଛି ।
ଧାଡ଼ିକୁ ଧାଡ଼ି ୧୦ ମିଟର ଓ ଗଛକୁ ଗଛ ୧୦ ମିଟର ଦୂରତାରେ ବେଲ ଗଛ ଲଗାଯାଏ । ଏହି ହିସାବରେ ଏକ ଏକର ଜମିରେ ପ୍ରାୟ ୪୦ଟି ଗଛ ରହିପାରିବ । ଗାତର ଲମ୍ବ, ଓସାର ଓ ଗଭୀରତା ୧ ମିଟର ହୋଇଥିବା ଦରକାର । ଗଛ ଲଗାଇବାର ଏକ ମାସ ପୂର୍ବରୁ ଗାତରେ ୨-୩ ଝୁଡ଼ି ସଢ଼ା ଖତ ଭରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଭଲ ଲାଗିବାର ଆଶଙ୍କା ଥିଲେ ୫୦ ଗ୍ରାମ କ୍ଲୋରୋପାଇରିଫସ ଗୁଣ୍ଡ ପ୍ରୟୋଗ କରିବା ଉଚିତ । ଜୁଲାଇ-ଅଗଷ୍ଟ ମାସରେ ଗଛ ଲଗାଇବା ଉଚିତ ।
ପ୍ରଥମ ବର୍ଷ ଗଛ ପିଛା ୧ ଝୁଡ଼ି ସଢ଼ା ଖତ ଦେବାକୁ ହେବ । ଏଥି ସହିତ ୬୦ ଗ୍ରାମ ଯବକ୍ଷାର, ୪୦ ଗ୍ରାମ ଫସଫରସ ଓ ୬୦ ଗ୍ରାମ ପଟାସ ଦେବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଏଥିପାଇଁ ୧୩୨ ଗ୍ରାମ ୟୁରିଆ, ୨୫୦ ଗ୍ରାମ ସିଙ୍ଗଲ ସୁପର ଫସଫେଟ୍ ଓ ୧୦୦ ଗ୍ରାମ ମ୍ୟୁରେଟ ଅଫ୍ ପଟାସ ଦରକାର ହେବ । ଏହା ବଦଳରେ ୯୦ ଗ୍ରାମ ଡିଏପି, ୧୦୦ ଗ୍ରାମ ୟୁରିଆ ଏବଂ ୧୦୦ ଗ୍ରାମ ମ୍ୟୁରେଟ୍ ଅଫ୍ ପଟାସ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଏହା ବଦଳରେ ଗଛ ପିଛା ୧୫୦ ଗ୍ରାମ ,ନପିକ (୧୦-୨୬-୨୬), ୧୦୦ ଗ୍ରାମ ୟୁରିଆ ଏବଂ ୩୫ ଗ୍ରାମ ମ୍ୟୁରେଟ୍ ଅଫ୍ ପଟାସ ଦରକାର ହେବ । ଗଛ ବଢ଼ିବା ସହିତ ଏହି ସାର ପରିମାଣ ବଢ଼ାଇବାକୁ ପଡ଼ିବ ।
ଗଛ ଆଠବର୍ଷର ହୋଇଗଲେ ପ୍ରତି ଗଛ ପାଇଁ ୮ କିଲୋଗ୍ରାମ ଖତ ଦେବାକୁ ହେବ । ତା ସହିତ ଗଛ ପିଛା ୪୮୦ ଗ୍ରାମ ଯବକ୍ଷାର, ୩୨୦ ଗ୍ରାମ ଫସଫରସ ଓ ୪୮୦ ଗ୍ରାମ ପଟାସ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଏଥିପାଇଁ ୧୦୫୦ ଗ୍ରାମ ୟୁରିଆ, ୨ କିଲୋଗ୍ରାମ ସିଙ୍ଗଲ ସୁପର ଫସଫେଟ୍ ଓ ୮୦୦ ଗ୍ରାମ ମ୍ୟୁରେଟ୍ ଅଫ୍ ପଟାସ ଆବଶ୍ୟକ ହେବ । ,ହା ବଦଳରେ ୭୦୦ ଗ୍ରାମ ଡିଏପି, ୭୮୦ ଗ୍ରାମ ୟୁରିଆ ଏବଂ ୮୦୦ ଗ୍ରାମ ମ୍ୟୁରେଟ୍ ଅଫ୍ ପଟାସ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇ ପାରିବ । ଏହି ସାର ନ ମିଳିଲେ ୧୨୦୦ ଗ୍ରାମ ଏନ୍‌ପିକେ (୧୦-୨୬-୨୬), ୭୮୦ ଗ୍ରାମ ୟୁରିଆ ଏବଂ ୨୭୦ ଗ୍ରାମ ମ୍ୟୁରେଟ୍ ଅଫ୍ ପଟାସ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯିବ । ଏସବୁ ସାରକୁ ଦୁଇ ଭାଗ କରି ଥରେ ବର୍ଷାଋତୁ ପୂର୍ବରୁ ଏବଂ ଆଉ ଥରେ ବର୍ଷାଋତୁ ଶେଷରେ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ହେବ ।
ବଗିଚାକୁ ଖୁସାଇ ଦେଇ ଘାସ ବାଛି ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ । ସୁବିଧା ଥିଲେ ଖରାଦିନେ ପାଣି ମଡ଼ାଇବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇପାରେ ।
ବେଲ ଗଛରେ ବେଳେବେଳେ ଯାଦୁରା ରୋଗ ଦେଖାଯାଏ । ଏହି ରୋଗ ହେଲେ ପତ୍ର, ଡାଳ ଓ ଫଳ ଉପରେ ଗୋଲାକାର ଦାଗମାନ ଦେଖାଯାଏ । ଦାଗଗୁଡ଼ିକ ବଡ଼ ହୋଇ ବାଦାମୀ ରଙ୍ଗର ହୋଇଯାଏ । ଏହାଦ୍ୱାରା ଗଛ ଭଲ ବଢ଼େ ନାହିଁ । ଅମଳ କମିଯାଇଥାଏ । ଏହାକୁ ଦମନ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତି ଲିଟର ପାଣି ସହିତ ୧ ଗ୍ରାମ ପ୍ଲାଣ୍ଟୋମାଇସିନ୍ ଓ ୧ ଗ୍ରାମ ବାଭିଷ୍ଟିନ୍ ମିଶାଇ ସ୍ପ୍ରେ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ।
ବେଳେବେଳେ କେତେକ ପୋକ ବେଲ ଗଛର ପତ୍ରକୁ ଖାଇଦିଅନ୍ତି । ଏହାଦ୍ୱାରା ଗଛର ବୃଦ୍ଧି ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ । ଏହାକୁ ଦମନ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତି ଲିଟର ପାଣିରେ ୨ ମିଲିଲିଟର ମାଲାଥିଅନ ବା କୁଇନାଲଫସ ମିଶାଇ ଗଛରେ ସ୍ପ୍ରେ କରାଯାଇପାରିବ ।
ଗଛ ଲଗାଇବାର ୭-୮ ବର୍ଷ ପରେ ଫଳ ଆସିଥାଏ । ମେ-ଜୁନ୍ ମାସରେ ବେଲ ଗଛରେ ଫୁଲ ଆସେ । ପ୍ରାୟ ୮-୧୦ ମାସ ପରେ ଫଳ ପାଚିଥାଏ । ଭଲ ଭାବେ ଚାଷ କଲେ ଗୋଟିଏ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଫଳନ୍ତି ଗଛରୁ ୩୦୦-୪୦୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଫଳ ମିଳିପାରିବ ।