ମନ୍ଦିର ଗଲେ ଆମେ ସବୁବେଳେ ମନ୍ଦିର ପରିକ୍ରମା କରିଥାଉ । ମନ୍ଦିରରେ ପ୍ରବେଶ କରିବା ମାତ୍ରେ ଆପଣ ଘଣ୍ଟି ବଜାଇ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇଥାନ୍ତି। ଏହା ପରେ, ପ୍ରଭୁଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରଣାମ କରିବା ପରେ, ତାଙ୍କୁ ଉପାସନା କରିଥାନ୍ତି। ଏହା ପରେ ଆମେ ମନ୍ଦିର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ୱରେ ଥିବା ଦେବାଦେବୀଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କରିଥାନ୍ତି। ସନାତନ ଧର୍ମର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବୈଶିଷ୍ଟ ହେଉଛି ମନ୍ଦିର ପରିକ୍ରମା ଏବଂ ଏହାକୁ ପୂଜାର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ।
ମନ୍ଦିର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ୱରେ ପରିକ୍ରମା କଲେ ପାପ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। ପ୍ରାୟତ ଥରେ କିମ୍ବା ତିନିଥର, ଲୋକମାନେ ପରିକ୍ରମା କରି ପୂଜାପାଠକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଏହା କେତେ ସଠିକ୍ ତାହା ସେମାନଙ୍କୁ ଜଣା ନଥାଏ।
ମନ୍ଦିରର ମୁଖ୍ୟ ଦେବତା ଏବଂ ପାର୍ଶ୍ୱ ଦେବାଦେବୀଙ୍କ ପରିକ୍ରମା କରିବା ପାଇଁ କିଛି ନିୟମ ଏବଂ ପଦ୍ଧତି ମଧ୍ୟ ଅଛି। ଏଥିସହ, କେଉଁ ଦିଗରୁ ପରିକ୍ରମା ଆରମ୍ଭ ହେବା କଥା ମନେ ରଖିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ। କାରଣ ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗର ଦିଗ ମଧ୍ୟ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ। ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏସବୁର ନିୟମ କ’ଣ?
କେଉଁ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଚାରିପାଖେ କେତେଥର ବୁଲିବା ଉଚିତ୍ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା:
ଦେବାଦେବୀମାନଙ୍କ ପରିକ୍ରମା କରିବାର କିଛି ନିୟମ ରହିଛି। ପ୍ରତ୍ୟେକ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ପରିଧି ଅଲଗା ଅଟେ। ବଜରଙ୍ଗବାଲୀ ହନୁମାନ ଜୀଙ୍କୁ ତିନିଥର ପରିକ୍ରମା କରିବା ଉଚିତ୍, ସୂର୍ଯ୍ୟ ଦେବତାଙ୍କୁ ସାତଥର ଏବଂ ଗଣପତିଙ୍କୁ ଚାରିଥର ପରିକ୍ରମା କରିବା ଉଚିତ୍। ସେହି ସମୟରେ, ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁ ଏବଂ ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ଅବତାରକୁ ଚାରିଥର ଉପାସନା କରାଯାଏ। ଯେତେବେଳେ କି ମା ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ପରିକ୍ରମା କେବଳ ଥରେ କରାଯିବା ଉଚିତ୍। ଏହା ସହିତ, ଶିବଙ୍କ ମନ୍ଦିରରେ କେବଳ ଅର୍ଧ ପରିକ୍ରମା କରିବା ଉଚିତ। ଏହା ପଛରେ ଥିବା ବିଶ୍ୱାସ ହେଉଛି ଜଳ ଧାରଣକାରୀ ଅତିକ୍ରମ କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ।
ସାଧାରଣତ ମନ୍ଦିର କିମ୍ବା ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତିକୁ ଏକ ବୃତ୍ତାକାର ଗତିରେ ଘେରି ରହିବା ଉଚିତ, କିନ୍ତୁ ଅନେକ ମନ୍ଦିରରେ କିମ୍ବା ମୂର୍ତ୍ତି ପଛରେ କୌଣସି ଫାଙ୍କ ସ୍ଥାନ ନଥାଏ। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ତୁମେ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି କିମ୍ବା ମନ୍ଦିର ସମ୍ମୁଖରେ ଗୋଲାକାର କରି ବୁଲିବା ଉଚିତ୍।
ପରିକ୍ରମା କରିବାର ଲାଭ: ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ, ମନ୍ଦିର ଏବଂ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଚାରିପାଖରେ ଘୂରି ବୁଲିବା ଦ୍ୱାରା ସକରାତ୍ମକ ଶକ୍ତି ଶରୀରରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥାଏ ଏବଂ ଏହି ଶକ୍ତି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହିତ ଘରକୁ ଆସିଥାଏ, ଯାହା ସୁଖ ଏବଂ ଶାନ୍ତି ଆଡକୁ ନେଇଥାଏ। ମନ୍ଦିରରେ ପରିକ୍ରମା ସର୍ବଦା ଘଣ୍ଟା ଦିଗରେ କରାଯିବା ଉଚିତ। ଅର୍ଥାତ ତୁମେ ସର୍ବଦା ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଡାହାଣ ପାର୍ଶ୍ୱରୁ ଘୂର୍ଣ୍ଣନ ଆରମ୍ଭ କରିବା ଉଚିତ୍।