ଯଅ ପ୍ରଥମେ \”ଆଫ୍ରିକାରେ ଜନ୍ମ ନେଇଥିଲା ବୋଲି ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ମତ ଦିଅନ୍ତି । କିନ୍ତୁ କେତେକଙ୍କ ମତରେ ଏହା ଭାରତରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଛି । ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ଏଗାର ହଜାର ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ଯଅ ଚାଷ କରାଯାଇଥାଏ । ଯଅ ଦାନାରେ ଶତକଡ଼ା ୭୦ ଭାଗ ଶ୍ୱେତସାର, ୧୩ ଭାଗ ପୁଷ୍ଟିସାର, ୩ ଭାଗ ତନ୍ତୁଜାତୀୟ ପଦାର୍ଥ ଓ ୩ ଭାଗ ସ୍ନେହସାର ରହିଥାଏ । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଶସ୍ୟ ତୁଳନାରେ ଏଥିରେ ଅଧିକ ପୁଷ୍ଟିସାର ଥାଏ । ଯଅ ଅଟାକୁ ରୁଟି କରି ଲୋକମାନେ ଖାଆନ୍ତି । ଏହାର ଗଛକୁ ଗୋଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ । ଶିଳ୍ପ କାରଖାନାରେ କଞ୍ଚାମାଲ ଭାବେ ଏହା ମଧ୍ୟ ଦରକାର ହୋଇଥାଏ ।
ଅଧିକ ଜୈବିକ ପଦାର୍ଥ ଥିବା ମଟାଳ ଦୋରସା ମାଟିରେ ଯଅ ଭଲ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଫସଲ ପାଇଁ ମାଟିର ଅମ୍ଳ ପରିମାପକ ମୂଲ୍ୟ ୫.୫ରୁ ୮ ମଧ୍ୟରେ ରହିବା ଉଚିତ । ଏହି ଫସଲର ମରୁଡ଼ି ସହିବା କ୍ଷମତା ରହିଛି । ତେଣୁ ମରୁଡ଼ି ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହା ଚାଷ କରାହଯାଇପାରିବ । ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ଉତ୍ତାପ ୧୫ରୁ ୪୦ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିଅସ୍ ମଧ୍ୟରେ ରହିଲେ ଏହା ଭଲ ବଢ଼ିଥାଏ । ଅତି ଥଣ୍ଡା ଜଳବାୟୁରେ ଗଛ ଭଲ ବଢ଼ିପାରେ ନାହିଁ । ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଏହା ବର୍ଷା ଦିନେ ଚାଷ କରାଯାଇପାରିବ । ଏଥିପାଇଁ ମେ-ଜୁ୍ ମାସରେ ବିହନ ବୁଣିବାକୁ ହେବ ।
ଯଅ ଫସଲର ଅନେକ ଉନ୍ନତ କିସମ ବାହାରିଲାଣି । ସେସବୁ ହେଲା : ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ, ସିଏଚଏସ୍-୧, ସିଏଚଏସ୍-୨, ସିଏଚଏସ୍-୫, ବର୍ଷା, ସିଏସ୍ଭି-୧୩, ସିଏସ୍ଭି-୧୫ ଇତ୍ୟାଦି । ଏସବୁ କିସମ ୧୦୦-୧୨୦ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଅମଳ ହୋହଇଥାଏ । ଏକ ଏକର ଜମିରେ ବୁଣିବା ପାଇଁ ୪୦୫ କି.ଗ୍ରା. ବିହନ ଦରକାର । ବୁଣିବା ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରତି କିଲୋଗ୍ରାମ ବିହନ ସହିତ ୩ ଗ୍ରାମ ଥିରାମ ବା ଦେଢ଼ଗ୍ରାମ ବାଭିଷ୍ଟିନ୍ ଗୋଳାଇ ବିଶୋଧନ କରିବା ଉଚିତ୍ । ଜମିକୁ ଭଲ ଭାବେ ହଳ କରି ମାଟି ଗୁଣ୍ଡ କରିଦେବା ଆବଶ୍ୟକ । ଶେଷ ଓଡ଼ ଚାଷ ବେଳେ ଏକର ପ୍ରତି ୨୦-୨୫ କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ ସଢ଼ା ଗୋବରଖତ ପ୍ରୟୋଗ କରିବା ଉଚିତ । ଧାଡ଼ିକୁ ଧାଡ଼ି ୪୫ ସେଣ୍ଟିମିଟର ଓ ଗଛକୁ ଗଛ ୧୫ ସେଣ୍ଟିମିଟର ଦୂରତାରେ ବିହନ ବୁଣାଯାଇପାରେ ।
ବିହନ ବୁଣିବା ବେଳେ ଏକର ପ୍ରତି ୬ କି.ଗ୍ରା. ଯବକ୍ଷାର, ୧୨ କି.ଗ୍ରା. ଫସ୍ଫରସ୍ ଓ ୧୨ କି.ଗ୍ରା. ପଟାସ୍ ଦେବାକୁ ହେବ । ଏଥିପାଇଁ ଏକର ପିଛାହ ୪୬ କି.ଗ୍ରା. ଏନ୍ପିକେ (୧୦-୨୬-୨୬) ଓ ୩ କି.ଗ୍ରା. ୟୁରିଆ ସାର ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଏହା ବଦଳରେ ଏକର ପ୍ରତି ୨୬ କି.ଗ୍ରା. ଡିଏପି, ୩ କି.ଗ୍ରା. ୟୁରିଆ ଓ ୨୦ କି.ଗ୍ରା. ମ୍ୟୁରେଟ୍ ଅଫ୍ ପଟାସ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇ ପାରିବ । ଏହା ବଦଳରେ ଏକର ପ୍ରତି ୧୨ କି.ଗ୍ରା. ୟୁରିଆ, ୭୫ କି.ଗ୍ରା. ସିଙ୍ଗଲ ସୁପର ଫସଫେଟ୍ ଓ ୨୦ କି.ଗ୍ରା. ମ୍ୟୁରେଟ୍ ଅଫ୍ ପଟାସ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ହେବ । ଏହା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାର ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ । ଗଛ ହେବାର ୩ ସପ୍ତାହ ପରେ ଏକର ପ୍ରତି ୧୨ କି.ଗ୍ରା. ଯବକ୍ଷାରଂ ବା ୨୬ କି.ଗ୍ରା. ୟୁରିଆ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ବୁଣିବାର ୬-୭ ସପ୍ତାହ ପରେ ଏକର ପ୍ରତି ୬ କି.ଗ୍ରା. ଯବକ୍ଷାର ବା ୧୩ କି.ଗ୍ରା. ୟୁରିଆ ପ୍ରୟୋଗ କରିବା ଦରକାର ।
ହାତରେ ବାଛି ବା କୋଡ଼ାଖୁସା କରି ଘାସ ଦମନ କରାଯାଇପାରିବ । ଘାସ ଦମନ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ରାସାୟନିକ ଔଷଧ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇପାରେ । ଘାସ ମାରିବା ପାଇଁ ବହନ ବୁଣିବା ପର ଦିନ ଏକର ପ୍ରତି ୮୦୦ ଗ୍ରାମ ଆଟ୍ରାଟାଫ ଔଷଧକୁ ୪୦୦ ଲିଟର ପାଣି ସହ ମିଶାଇ ମାଟିରେ ସ୍ପ୍ରେ କରିବାକୁ ହେବ । ଔଷଧ ପ୍ରୟୋଗ ବେଳେ ମାଟିରେ ବତର ରହିଥିବା ଦରକାର ।
ଗଛର ଛୋଟ ଅବସ୍ଥାରେ କାଣ୍ଡବିନ୍ଧା ପୋକ ଲାଗିଥାନ୍ତି । ଏମାନେ କାଣ୍ଡରେ କଣା କରି ଖାଇ ଦିଅନ୍ତି । ଫଳରେ ଗଛର ମଞ୍ଜଟି ଶୁଖି ଧଳା ହୋଇଯାଏ । ସେହିପରି କେଣ୍ଡାହ ମାଛି ଦାନାକୁ କଣା କରି ରସ ଶୋଷି ଖାଆନ୍ତି । ଆକ୍ରାନ୍ତ କେଣ୍ଡା ଆଂଶିକ କିମ୍ବା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଗାଡ଼ି ହୋଇଯାଏ । ଏହି ଦୁଇ ପୋକ ଦମନ କରିବା ପାଇଁ ଏକର ପିଛା ୧ କି.ଗ୍ରା. କାର୍ବାରିଲ (୫୦%) ସେଚିତ ଗୁଣ୍ଡ ବା ୪୦୦ ମିଲି କ୍ଲୋରୋପାଇରିଫସ୍ ଔଷଧକୁ ୨୦୦ ମିଲିଲିଟର ପାଣି ସହ ମିଶାଇ ସ୍ପ୍ରେ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ।
ଯଅ ଫସଲରେ ନାଲିସଢ଼ା ରୋଗ ଓ ମଝି ଶିରା ଦାଗ ରୋଗ ଦେଖାଯାଏ । ନାଲିସଢ଼ା ରୋଗ ହେଲେ ପତ୍ରରେ ଛୋଟ ନାଲି ଦାଗ ଦେଖାଯାଏ । ବେଳେବେଳେ ରୋଗ କାଣ୍ଡକୁ ବ୍ୟାପି କାଣ୍ଡରେ ନାଲି ରଙ୍ଗର ଲମ୍ବାଳିଆ ଦାଗ ଦେଖାଯାଏ । ମଝି ଶିରା ଦାଗ ରୋଗ ହେଲେ ପତ୍ରର ମଝି ଶିରାରେ ଲାଲ ରଙ୍ଗର ଦାଗ ଦେଖାଯାଏ । ଏହି ଦୁଇଟି ରୋଗ ଦମନ ପାଇଁ ଏକର ପ୍ରତି ୨୦୦ ଗ୍ରାମ ବାଭିଷ୍ଟିନ୍ ବା ଟପସିଏନ୍ଏମ୍କୁ ୨୦୦ ଲିଟର ପାଣି ସହ ମିଶାଇ ସ୍ପ୍ରେ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ।
ଦାନା ପାକଳ ହୋଇ ଟାଣ ହେଲେ ଅମଳ କରାଯାଏ । କେଣ୍ଡାକୁ କାଟି ବା ଗଛକୁ କାଟି ଏହା ଅମଳ କରାଯାଇପାରେ । ଦାନାକୁ ଭଲ ଭାବେ ଖରାରେ ଶୁଖାଇ ସାଇତି ରଖିବାକୁ ହୁଏ । ଏକ ଏକର ଜମିରୁ ହାରାହାରି ୧୦ କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ ଦାନା ଅମଳ ହୋଇଥାଏ । ତା ସହିତ ଯଥେଷ୍ଟ ପରିମାଣର ଗୋଖାଦ୍ୟ ମଧ୍ୟ ମିଳିଥାଏ ।