ପୃଥିବୀରେ ଏମିତି ଅନେକ ରହସ୍ୟ ଅଛି, ଯାହା କି ବିଜ୍ଞାନ ପାଇଁ ଏକ ବଡ ଆହ୍ୱାନ । ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ ଏମିତି ଏକ ରହସ୍ୟମୟ ଘାଟି ବିଷୟରେ କହିବୁ ଯାହା ଜାଣିଲେ ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବେ । ଏମିତି ଏକ ଘାଟି ଅଛି ଯାହାକୁ କେହି ଖୋଜି ପାଇ ନାହାଁନ୍ତି । ଯିଏ ଜାଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛି ସେ ସବୁଦିନ ପାଇଁ ହଜିଯାଇଛି । ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ଘାଟିଟି ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶ ଏବଂ ତିବ୍ଦତ ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି । ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ‘ଶାଂଗରୀ-ଲା ଘାଟି’ କୁହାଯାଏ ।
ଏହି ଘାଟିକୁ ବରମୁଡା ତ୍ରିରଙ୍ଗା ପରି ଦୁନିଆର ସବୁଠାରୁ ରହସ୍ୟମୟ ସ୍ଥାନ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ବରମୁଡା ତ୍ରିରଙ୍ଗା ହେଉଛି ଉତ୍ତର ଆଟଲାଣ୍ଟିକ୍ ମହାସାଗରର ଏକ ଅଂଶ, ଯେଉଁଠାରେ ଯାଉଥିବା ଜାହାଜ ଏବଂ ବିମାନ ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଯାଏ । କୁହାଯାଏ ଯେ,’ଶାଂଗରୀ-ଲା ଘାଟି’ର ଅନ୍ୟ ଜଗତ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି । ଆସାମର ସାହିତ୍ୟିକ ଅରୁଣ ଶର୍ମାଙ୍କ ପୁସ୍ତକ ‘ତିବ୍ଦତର ରହସ୍ୟମୟ ଉପତ୍ୟକା’ ରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି।
ଯେଉଁମାନେ ଏହି ଉପତ୍ୟକା ବିଷୟରେ ଜାଣିଛନ୍ତି, ସେମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆଦି ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିବା ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଯୋଗୀ “ଶ୍ୟାମ ଚରଣ ଲାହିରି” ର ଗୁରୁ “ମହାଭାରତ ବାବା” ବର୍ତ୍ତମାନ ମଧ୍ୟ ଏହି ଉପତ୍ୟକାର କିଛି ସିଦ୍ଧ ଆଶ୍ରମରେ ବାସ କରୁଛନ୍ତି। ତିବ୍ଦତୀୟ ଭାଷାରେ ଲିଖିତ ‘କାଲ ବିଜ୍ଞାନ’ ପୁସ୍ତକରୁ ମଧ୍ୟ ଏହି ବିଷୟରେ ଅଧିକ ଜାଣି ହେବ । ପୁସ୍ତକଟି ତିବ୍ଦତର ତାୱାଙ୍ଗ ମଠର ଲାଇବ୍ରେରୀରେ ରଖାଯାଇଛି ।ତିବ୍ଦତୀୟ ପଣ୍ଡିତ ୟୁଟସଙ୍ଗ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେ ନିଜେ ଏହି ରହସ୍ୟମୟ ଉପତ୍ୟକାକୁ ଯାଇଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ, ସେଠାରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣ କିମ୍ବା ଚନ୍ଦ୍ର ନଥିଲା, ତଥାପି ଏକ ରହସ୍ୟମୟ ଆଲୋକ ଚାରିଆଡେ ବ୍ୟାପି ଥିଲା । ହେଲେ ଏ କଥା ଯେ କେତେ ସତ କେତେ ମିଛ ତାହା ଜଣାପଡି ନାହିଁ ।
ଏହି ଉପତ୍ୟକା ତନ୍ତ ଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଧ୍ୟାନ ସହିତ ଜଡିତ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତ ସମେତ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।ଏହି ଘାଟି ପୃଥିବୀର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ କେନ୍ଦ୍ର ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା । ଏଥି ସହିତ ‘ଶାଂଗରୀ-ଲା ଘାଟି’କୁ ସିଦ୍ଧଶ୍ରମ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ, ଯାହାକି ମହାଭାରତରୁ ବାଲ୍ମିକ ରାମାୟଣ ଏବଂ ବେଦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହିନ୍ଦୁ ଧାର୍ମିକ ଗ୍ରନ୍ଥରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି । ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ରହସ୍ୟମୟ ଘାଟି ଖୋଜିବା ପାଇଁ ଚୀନ୍ ସେନା ମଧ୍ୟ ବହୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲା, କିନ୍ତୁ ସଫଳତା ପାଇ ନଥିଲା। ଅନେକ ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଯିଏ ‘ଶାଂଗରୀ-ଲା ଘାଟି’ର ରହସ୍ୟ ଉନ୍ମୋଚନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛି, ସେ ଆଉ ଫେରିନାହିଁ । ଏହି ଉପତ୍ୟକା ପ୍ରକୃତରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛି କିମ୍ବା ଏହାର କେବଳ ଏକ କାହାଣୀ ତାହା ଜଣାପଡି ନାହିଁ ।