ଗନ୍ଧମାର୍ଦ୍ଦନ ପାର୍ବତ୍ୟାଞ୍ଚଳକୁ ଓଡ଼ିଶାର ତୃତୀୟ ‘ଜୈବ ବିବିଧତା ଐତିହ୍ୟସ୍ଥଳୀ’ର ମାନ୍ୟତା ମିଳିଛି। ଏ ନେଇ ଗତ ୨୦ ତାରିଖ ରେ ରାଜ୍ୟ ଜଙ୍ଗଲ, ପରିବେଶ ଓ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି । ଜୈବ ବିବିଧତା ଐତିହ୍ୟସ୍ଥଳୀର ମାନ୍ୟତା ମିଳିବାପରେ ଗନ୍ଧମାର୍ଦ୍ଦନ ପର୍ବତ ରେ ବିଲୁପ୍ତପ୍ରାୟ ବୃକ୍ଷଲତା ଓ ଜୀବଜନ୍ତୁ ଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ଦିଗରେ ଏହା ବହୁ ସହାୟକ ହେବ। ବଲାଙ୍ଗୀର ଓ ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାରେ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ଗନ୍ଧମାର୍ଦ୍ଦନ ପର୍ବତର ୧୯୦ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ଅଞ୍ଚଳକୁ ଏହି ଜୈବବିବିଧତା ଐତିହ୍ୟସ୍ଥଳୀରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି।
ଗନ୍ଧମାର୍ଦ୍ଦନ ପାର୍ବତ୍ୟାଞ୍ଚଳକୁ ଜୈବ ବିବିଧତା ଐତିହ୍ୟସ୍ଥଳୀର ମାନ୍ୟତା ଦେବାପାଇଁ ଓଡ଼ିଶା ଜୈବ ବିବିଧତା ବୋର୍ଡ ପକ୍ଷରୁ ରାଜ୍ୟ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ପଠାଯାଇଥିଲା। ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ବିଭିନ୍ନ ଔଷଧୀୟ ବୃକ୍ଷରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ବୋଲି ବୋର୍ଡ ତଥ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲା। ଜୈବବିବିଧତା ବୋର୍ଡ ପକ୍ଷରୁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳକୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ଆୟୁର୍ବେଦର ଗନ୍ତାଘର ରୂପେ ଦର୍ଶାଇଯାଇଥିଲା।
ଗନ୍ଧମାର୍ଦ୍ଦନ ପର୍ବତ୍ୟାଞ୍ଚଳ ପ୍ରାୟ ୧୨୦୦ ପ୍ରଜାତିର ଉଦ୍ଭିଦ ଓ ୫୦୦ ପ୍ରଜାତିର ପ୍ରାଣୀ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ। ଏଠାରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଉଦ୍ଭିଦ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ୫୦୦ରୁ ଅଧିକ ଔଷଧୀୟ ବୃକ୍ଷ ରହିଛି। ଏଠାରେ ୧୮ଟି ବିଲୁପ୍ତ ପ୍ରଜାତିର ପ୍ରାଣୀ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳନ୍ତି।
ତେବେ ଗନ୍ଧମାର୍ଦ୍ଦନ ପର୍ବତ୍ୟାଞ୍ଚଳର ମହତ୍ଵ ରାମାୟଣ କାଳରୁ ଅଛି। ଏଠାରେ ହରିଶଙ୍କର ଓ ନୃସିଂହନାଥ ଭଳି ଦୁଇଟି ଐତିହାସିକ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟ ରହିଛି। ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏଠାକୁ ଅନେକ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଆସିଥାନ୍ତି। ଏବେ ‘ଜୈବ ବିବିଧତା ଐତିହ୍ୟସ୍ଥଳୀ’ର ମାନ୍ୟତା ମିଳିବା ପରେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଅଧିକ ସୁରକ୍ଷା ଓ ବିକାଶ ହୋଇପାରିବ। ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ପୂର୍ବରୁ କନ୍ଧମାଳ ଜିଲ୍ଲାର ମଣ୍ଡାସାରୁ ଓ ଗଜପତି ଜିଲ୍ଲାର ମହେନ୍ଦ୍ରଗିରି ଅଞ୍ଚଳକୁ ଜୈବ ବିବିଧତା ଐତିହ୍ୟସ୍ଥଳୀର ମାନ୍ୟତା ଦେଇଥିଲେ। ଓଡ଼ିଶା ବାୟୋଡାଇଭରସିଟି ରୁଲ୍ସ ୨୦୧୨ ଅନୁସାରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଏହି ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି।