ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତ ର ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଅନୁସାରେ ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ଏକ ଆହ୍ୱାନ

ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ତଥାପି ଅନିଶ୍ଚିତ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ I ଅର୍ଥନୈତିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ଜରୁରୀ ଅଟେ ଏବଂ ଏହା ସର୍ବସାଧାରଣ ବଣ୍ଟନ ବ୍ୟବସ୍ଥା (PDS) ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ I ଯେତେବେଳେ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରତି ବିପଦ ଆସେ, ସେତେବେଳେ ସରକାରୀ ସଚେତନତା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଆସେ |
ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା କ’ଣ?
ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତାରେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ଅଛି:
ଉପଲବ୍ଧତା: ଦେଶରେ ଉତ୍ପାଦନ, ଆମଦାନୀ ଏବଂ ପୂର୍ବ ବର୍ଷର ଷ୍ଟକ୍ ପରି ଯେ କୌଣସି ଉପାୟରେ ପ୍ରାପ୍ତ ଖାଦ୍ୟ I
ଅଭିଗମ୍ୟତା: ଯେ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ଖାଦ୍ୟ ପାଇପାରିବେ I
ସୁଲଭତା: ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ପୁଷ୍ଟିକର ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଅର୍ଥ ରହିବା ଉଚିତ I
ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା କାହିଁକି?
ଭୂକମ୍ପ, ମରୁଡ଼ି, ବନ୍ୟା, ସୁନାମି ଏବଂ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ଭଳି ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ସମୟରେ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇପାରେ |
ତଥାପି ଗରିବ ଲୋକ ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇପାରନ୍ତି |
କୌଣସି ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ହେତୁ ମୋଟ ଖାଦ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ହ୍ରାସ ହୁଏ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ |
ଏହିପରି ଉଚ୍ଚ ମୂଲ୍ୟ ଗରିବ ଲୋକଙ୍କୁ ଖାଦ୍ୟରୁ ବଞ୍ଚିତ କରେ I
ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି ବ୍ୟାପକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ଘଟିଲେ ଏହା ଅନାହାରର କାରଣ ହୋଇପାରେ I
ଏହା କ୍ଷୟ ହେଉଥିବା ଖାଦ୍ୟ କିମ୍ବା ଦୂଷିତ ଜଳର ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ବ୍ୟବହାର ହେତୁ ହୋଇପାରେ ଯାହା ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଯାଏ |
ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା କାହିଁକି?
ଖାଦ୍ୟ-ଅସୁରକ୍ଷିତ କିଏ?
ଅଳ୍ପ କିମ୍ବା କୌଣସି ଜମି ନଥିବା ଲୋକ, ପାରମ୍ପରିକ କାରିଗର, ପାରମ୍ପରିକ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀ, କ୍ଷୁଦ୍ର ସ୍ -ୟଂ ନିଯୁକ୍ତ ଶ୍ରମିକ ଏବଂ ଭିକାରୀଙ୍କ ସମେତ ଗରିବ ଲୋକ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ପୁଷ୍ଟିକର ଅସୁରକ୍ଷିତତାର ମୁଖ୍ୟ ପୀଡିତ |
ସହରାଞ୍ଚଳରେ ସ୍ୱଳ୍ପ ବେତନ ଏବଂ କାଜୁଆଲ୍ ଶ୍ରମ ବଜାରରେ ନିୟୋଜିତ ଲୋକମାନେ ମୁଖ୍ୟ ଶିକାର ହେଉଛନ୍ତି |
ଗର୍ଭବତୀ ଏବଂ ନର୍ସିଂ ମାଆ ଏବଂ ୫ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ବୟସର ପିଲାମାନେ ଏକ ପୁଷ୍ଟିହୀନତାର ଶିକାର ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ ଏହିପରି, ଖାଦ୍ୟ ଅସୁରକ୍ଷିତ | ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା କାହିଁକି?
ଆର୍ଥିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ପଛୁଆ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକ ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ଇତ୍ୟାଦିରେ ଅଧିକ ପ୍ରବୃତ୍ତ ଅଟନ୍ତି | ପ୍ରଭାବିତ ହୁଏ |
ସ୍ୱାଧୀନତା ପରଠାରୁ ଭାରତ ‘ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟରେ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳତା’ ହାସଲ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି।
ତେଣୁ ସବୁଜ ବିପ୍ଳବ ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଥିବା ରଣନୀତିର ଫଳାଫଳ |
ଭାରତରେ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା |
ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଫସଲ ଚାଷ କରାଯାଏ ଏବଂ ଏହା ଗତ ୩୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ହୋଇପାରିଛି |
ଭାରତରେ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଦୁଇଟି ଉପାଦାନ ଅଛି: ବଫର୍ ଷ୍ଟକ୍ ଏବଂ ଜନସାଧାରଣ ବଣ୍ଟନ ବ୍ୟବସ୍ଥା |
ବଫର୍ ଷ୍ଟକ୍ କ’ଣ?
ଶସ୍ୟI ଗାର ରେ ଗଚ୍ଛିତ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ, ଯେଉଁଥିରେ ଗହମ ଏବଂ ଚାଉଳ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଏବଂ ଫୁଡ୍ କର୍ପୋରେସନ୍ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (ଏଫସିଆଇ) ମାଧ୍ୟମରେ ସରକାର କ୍ରୟ କରନ୍ତି, ଏହାକୁ ବଫର୍ ଷ୍ଟକ୍ କୁହାଯାଏ |
ଜନସାଧାରଣ ବଣ୍ଟନ ବ୍ୟବସ୍ଥା କ’ଣ?
ଏହା ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରଣାଳୀ ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଖାଦ୍ୟ ଏଫସିଆଇ ଦ୍ୱାରା କିଣାଯାଇଥାଏ ଯାହା ଫେୟାର ପ୍ରାଇସ୍ ଦୋକାନ ମାଧ୍ୟମରେ ସମାଜର ଗରିବ ବିଭାଗକୁ ବଣ୍ଟନ କରାଯାଇଥାଏ I
ଜନସାଧାରଣ ବଣ୍ଟନ ପ୍ରଣାଳୀର ସାମ୍ପ୍ରତିକ ସ୍ଥିତି I
ନିମ୍ନଲିଖିତ ଉପାୟରେ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ PDS ସହଯୋଗ କରିଛି:
ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନରେ ବୃଦ୍ଧି ସହିତ, PDS ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳର ଚାଷୀଙ୍କୁ ଆୟ ସୁରକ୍ଷା ଯୋଗାଇ ଦେଇଛି I
ବ୍ୟାପକ କ୍ଷୁଧା ଏବଂ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷକୁ ମଧ୍ୟ ପିଡିଏସ୍ ଏଡାଇ ଦେଇଛି।
ଗରିବ ପରିବାରକୁ ଅନୁଗ୍ରହ କରିବା ପାଇଁ ମୂଲ୍ୟ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ସଂଶୋଧିତ ହୋଇଛି |
ତେବେ, ନିମ୍ନଲିଖିତ କାରଣ ହେତୁ PDS କୁ ତୀବ୍ର ସମାଲୋଚନା କରାଯାଇଛି:
FCI ଗୋଡାଉନ୍ ଶସ୍ୟ ସହିତ ଭରିଯାଏ |
କିଛି ଶସ୍ୟ କ୍ଷୟ ହୋଇଯାଏ ଏବଂ କିଛି ଖାଉଟି ଖାଏ |
ତଥାପି, ଭୋକର ଉଦାହରଣ ପ୍ରଚଳିତ |
PDS ଡିଲରମାନେ ବେଳେବେଳେ ଦୁଷ୍କର୍ମରେ ନିୟୋଜିତ ହୁଅନ୍ତି |
ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତାରେ ସମବାୟ ସମିତିର ଭୂମିକା |
ସମବାୟ ସମିତିଗୁଡିକ, ବିଶେଷ କରି ଦକ୍ଷିଣ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମ ଅଞ୍ଚଳରେ ଗରିବ ଲୋକଙ୍କୁ ସ୍ୱଳ୍ପ ମୂଲ୍ୟରେ ଦ୍ରବ୍ୟ ବିକ୍ରୟ କରିବା ପାଇଁ ଦୋକାନ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ |
ଦିଲ୍ଲୀର ମଦର ଡେରି ଏବଂ ଅମୁଲ ସଫଳତାର ସହ ସମବାୟ ସମିତି ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ |
ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଏକାଡେମୀ ଅଫ୍ ଡେଭଲପମେଣ୍ଟ ସାଇନ୍ସ (ଏଡିଏସ୍) ଏକ ସହଯୋଗର ଏକ ଉଦାହରଣ